Pháp thoại Thiền Sư Bảo Thành, Bảo Như bút ký
Nam mô bổn sư Thích Ca Mâu Ni Phật – Mu A Mu Sa
Con nguyện xin mười phương chư Phật ban rải tha lực Phật điển đại từ đại bi xuống muôn loài chúng sanh.
Bảo Thành kính chào các bạn, trên kênh Youtube Thất Bảo Huyền Môn.
Cuộc đời đẹp biết bao bởi trong chúng ta luôn luôn có những ước mơ. Có lẽ ước mơ làm cho chúng ta vượt qua biết bao nhiêu thử thách để đưa tới sự thành công, và dĩ nhiên trong cuộc sống, các bậc cổ đức hay các bậc tiền nhân đi trước luôn dạy dỗ cho chúng ta rằng cuộc đời cần phải có một ước mơ. Những ai có ước mơ để đạt được trong tương lai sẽ cố gắng nỗ lực để thành tựu. Chí nguyện cũng đồng thời là ước mơ của người tu đạo. Mỗi người đều có một chí nguyện và chí nguyện đó là động lực để cho chúng ta đi tới sự thành tựu.
Có một câu chuyện kể như vầy: Có một anh chàng kia, đến thời phải lập gia đình thì được người hàng xóm sẵn lòng gả cho một người con gái thật là đẹp. Anh ta nghĩ rằng người con gái này đẹp thật và rồi anh ta được cha mẹ dẫn qua coi mắt, người hàng xóm trùm kín mặt của người con gái đó. Qua sự giới thiệu mai mối sao đó thì người con gái này trong tâm tưởng của chàng trai là người con gái có đức độ, có đầy đủ các đức tánh của người phụ nữ để làm vợ – vừa đẹp vừa tài giỏi, dung ngôn đức hạnh đầy đủ hết. Anh ta rất là thích và hài lòng bởi vì nghĩ rằng mình có phước lấy được người vợ tài năng đức độ, nhất định sẽ hạnh phúc đây. Chính vì điều đó, anh ta càng nghĩ đến người vợ đẹp như thế – đẹp từ trong tâm hồn đến bên ngoài, nên anh ta cố gắng học hỏi để đi đến sự thành công và để xứng đáng với vai trò là người chồng tốt, tương ưng với cái đẹp – công dung đức hạnh của người vợ sắp cưới đó, nên anh ta cố gắng dữ lắm. Trải qua một thời gian thật là dài học hỏi một cách chuyên cần, anh ta đã có chức vị lớn trong cuộc đời. Có tài có danh thêm có tiền, là một người tài trong thế hệ trẻ hiện tại, anh ta được nổi tiếng nên ai ai cũng thương. Rồi anh ta lại luôn luôn kể cho mọi người và bạn bè biết rằng cô vợ của anh ta đẹp như thế nào. Và trong suốt quãng thời gian từ lúc bắt đầu học cho đến lúc thành tài là biết bao nhiêu năm trời, thì cũng là bấy nhiêu năm anh ta đi nói chuyện với bạn bè người thân hoặc bất cứ ai anh ta gặp cũng đều khoe về cô vợ đẹp đầy đủ đức hạnh, đầy đủ sắc tướng, một người vẹn toàn cả văn lẫn võ mà cả dung nhan đến tâm hồn. Bao nhiêu năm kể như vậy, hầu hết trong làng trong xóm, đến ngưỡng cửa của trường đại học ai cũng biết đến cô vợ của anh là một người tài giỏi như thế. Anh ta hãnh diện lắm, anh ta đi khoe riết. Đến khi anh ta thực sự đã đỗ và đã thành tựu rồi cũng là lúc có tiền có danh, có địa vị rồi về bắt đầu làm lễ cưới thực sự để rước người vợ mà bao nhiêu năm là động lực để cho anh ta đi tới sự thành công ngày hôm nay. Ngày đám cưới đã được tổ chức rình rang, bà con nội ngoại hai bên đông đủ, bạn bè cũng nhiều và biết bao nhiêu những người bạn mà năm xưa anh ta kể về người vợ của mình cũng háo hức được cái thiệp mời tới, trước là để chia vui với người bạn của mình, sau nữa đặc biệt nhất là được nhìn dung nhan của người vợ của bạn mà biết bao nhiêu năm nay anh ta kể, tô vẽ. Đó là sự hiếu kỳ tò mò của bạn bè do chính anh ta tạo ra, và anh ta cũng hãnh diện trong giờ phút tuyệt vời nhất của cuộc đời khi đã cố gắng học để được lấy vợ và người vợ đã là động lực để anh ta học. Cái giây phút mà bên nhà vợ cho rước dâu đưa vợ về tới nhà, biết bao nhiêu bạn bè, biết bao nhiêu con người đang chờ đợi anh ta kéo cái màn che mặt – cái khăn che mặt để nhìn thấy dung nhan của vợ. Hồi hộp hồi hộp. anh ta cũng hồi hộp vô cùng bởi hạnh phúc lắm, bao nhiêu năm rồi cố gắng để thành tài đủ hết rồi, bạn bè ai cũng biết về vợ đẹp nên cái giây phút này chắc là sẽ được ghi khắc “Giây phút thần kỳ” của đời người đây. Anh ta nhẹ nhàng vén cái khăn che mặt của vợ lên, sừng sững trước mặt của anh ta là một người con gái… anh ta ngỡ ngàng vô cùng, ngỡ ngàng vì người con gái đó chẳng ai xa lạ-chính là người con gái mà từ thuở nhỏ đã chơi vui đùa và lớn lên cùng với anh ta. Từ thuở sinh ra hai nhà gần gũi nhau, chơi với nhau, thân với nhau. Thân đến mức mà hai đứa chơi với nhau như vậy cho đến khi lớn lên rồi chẳng biết đâu cô ấy đâu, rồi lại nghĩ như một cái người đặc biệt được che mặt kia là đứa con gái đẹp lắm mà đâu ngờ khi mở cái khăn che mặt ra mới nhận rằng đây chính là người bạn bao nhiêu năm trời mình chơi cặn kẽ mà, đâu phải như người mình cứ tưởng tượng nói đâu. Khi thấy được cái khuôn mặt thật của người bạn đó – bạn năm xưa đó, anh ta xìu xuống, anh ta buồn chán vô cùng và trong lòng nghĩ rằng nếu biết thế và khi anh ta nghĩ như vậy thì toàn bộ tinh thần của anh ta hoàn toàn sụp đổ khi thấy người vợ mình cưới chính là người bạn bao nhiêu năm mình đã biết. Nhưng khi đi đến hỏi cưới thuở xưa thì bị che mắt chẳng thấy, cho đến khi cưới về mở ra rồi mới nhận ra đây chính là người bạn năm xưa mình đã quá thấu quá hiểu rồi, thế thì tại sao mình lại phải nói những cái điều mình không biết về cô vợ này, cho nên anh ta buồn sụp đổ hoàn toàn.
Các bạn thân mến, câu chuyện có lẽ đơn giản, nó hình như có những câu chuyện tựa tựa như vậy các bạn đã nghe. Nhưng ở đây cái câu chuyện hàm ý đưa tới một chủ đề để chúng ta khai mở về tinh thần của nhà Phật. Tổ Bồ Đề Đạt Ma nói “ Chúng ta càng tìm kiếm thì càng xa sự thật, bởi hiển nhiên trong tự tánh vốn có nơi trái tim của mình, tự tánh của Phật là người bạn sinh ra đồng thời cùng với ta – cùng giờ cùng ngày cùng tháng cùng năm và cùng song hành mãi trong cuộc đời cho tới hơi thở cuối cùng, ta biết thật rõ.
Thế nhưng ở trên đời, mắt của ta đã bị mờ, tâm của ta đã bị bịt kín để chúng ta quá háo hức đi tìm một cái phần tự tánh thiêng liêng nào đó, như người con gái bị bịt mắt gả cho ta để rồi chúng ta nỗ lực trau dồi kinh sách, tư tưởng cao siêu, xa rời khỏi nhịp đập của trái tim rất đơn sơ bình thản nhẹ nhàng như chính ta vốn có khi sinh ra. Để khi mà tất cả những bức màn được mở ra cho ta nhìn thực sự thì ta ngỡ ngàng sụp đổ bởi không ngờ rằng chính bao nhiêu năm qua sự cố gắng của ta để xứng đáng với một người con gái bị che mặt đó để khi mở ra người con gái đó chính là người mà ta đã biết. Thế nhưng trong suốt chiều dài nỗ lực học hỏi đó, tâm của chúng ta đã đa sự, phang duyên ngược xuôi diễn tả về những điều ta biết, ta có, nó nằm ngoài cái gọi là biết thấy của ta và nó nằm gọn trong vọng ngữ vọng tưởng, của những từ ngữ mặc định diễn tả theo chiều hướng mà ta thực sự chưa có chứng thấy. Cho nên các chư tổ thường dạy cho các đệ tử rằng tâm Phật nó không có xa – nó đằng sau ót của chúng ta, nó ở trong tim của chúng ta, nó thật đơn giản và bình thường. Tâm bình thừơng là tâm Phật, bình thường tâm là an lạc. Nhưng ở đời chúng ta thích đi tìm những cái tâm cao siêu nhiệm màu, siêu lý trong những văn tự được diễn tả để vùi đầu kinh sách học cho xứng đáng là người dày công tu tập học luyện kinh điển. Mà nhớ rằng kinh điển cũng chỉ là sự diễn tả của con người có văn tự được đặt để, hầu mong tới một chút hiểu biết. Nhưng chúng ta bị lôi cuốn vào đó như anh chàng kia bị lôi cuốn vào cái danh cái vị để mà xứng với người vợ cứ tưởng tượng rằng là đẹp. Nhưng đâu ngờ rằng người vợ đó mình đã biết đã chơi đã thân từ thuở nhỏ. Và đúng vậy, các bậc tổ khi chứng đắc thật là ngỡ ngàng thấy rằng tất cả những điều gì khi các ngài chứng đắc nó không ở xa khỏi tầm tay, mà nó ở cận kề bên hơi thở của ta từ thuở sanh thời khi sinh ra được làm người trên trái đất. Chúng ta theo Đức Phật là để trở về với hơi thở cội nguồn nguyên thủy của tự tánh chánh niệm chân như – không có xa, không có đầy những màu sắc ủy mị hay màu sắc cao siêu nhiệm mầu, hay màu sắc được vẽ vời bởi những điều người ta diễn tả trong những dòng văn chương u ám của huyền bí đâu, mà nó thật đơn sơ giản dị như một cô bé đã sinh ra cùng với ta, tinh khiết nhẹ nhàng như một người thân, thật là thân sinh ra cùng giờ cùng ngày cùng tháng cùng năm, cùng rong chơi với ta qua những tháng ngày của cuộc đời. Chẳng cần phải quá phấn đấu để lấy một cô vợ hoàn toàn không biết, mà chỉ cần hòa nhập với một người tri kỷ thật gần gũi ở trong tim trong ta đó là hơi thở chánh niệm – người con gái tinh khôi nhất của cuộc đời của những ai đi tầm đạo, để chuyển hóa khổ đau của mình đó chính là hơi thở chánh niệm – tinh khôi tinh khiết thuần tịnh, thanh tịnh đến mức trong sáng. Để mà ta không cần vẽ vời gì hết, ta chỉ cần hòa nhập, quyện hòa dung thông nên một thì nhất định ta sẽ là người có được một người vợ chánh niệm hơi thở tuyệt vời nhất để mang đến sự hòa hợp dung thông viên mãn. Chẳng cần cứ phải lần mò ở trong những tàng kinh các văn tự chồng chất qua tháng ngày để xứng đáng với danh với vị – không cần. Ta chỉ cần hòa tan tâm chân thật vào hơi thở chánh niệm, vào với chính người bạn tri kỷ – người bạn gái sinh ra cùng với chúng ta, giữa âm dương hòa quyện như tánh vốn có của ta. Tổ Bồ Đề Đạt Ma đã nói “càng tìm kiếm càng xa tầm tay, càng bình thường hiển ngự nơi đây”, với trong chánh niệm hơi thở thì ta có tất cả – Phật dạy như vậy, tổ nhắc lại lời Phật. Ta ngày nay nghe thấy nhớ rằng khi đi tìm Phật, chẳng tìm ở đâu xa đâu, Phật là người bạn tri kỷ song hành với chúng ta, chỉ cần chúng ta trở về hòa nhập với hơi thở chánh niệm, nhất định chúng ta chẳng còn ngỡ ngàng hụt hẫng khi diện kiến được Phật nữa. Bởi Phật là một người bạn thật cũ từ vô lượng kiếp, đã hiện hữu trong cuộc đời của chúng ta.
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật. Mu A Mu Sa.