^{Bảo Vô Lượng đánh máy, Bảo Ngân biên tập}

Mô Phật! Bảo Thành kính chào quý Thầy, quý Sư Cô, các bạn đồng tu. Kính mời các bạn đồng quy ngưỡng về ba ngôi Tam Bảo để chúng ta bắt đầu buổi đồng tu hôm nay.

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật!

Chúng con nguyện mười phương chư Phật ban rải năng lượng tình thương xuống cho mọi loài chúng sanh. Và gia trì cho chúng con biết tinh tấn miên mật hành trì Mật Thiền để lan tỏa tình yêu thương, thắp sáng đuốc tuệ, sống đời tỉnh thức, thể nhập vào tâm tánh thiện lành, quán chiếu thấy rõ các pháp là Vô Thường, là Khổ, là Vô ngã. Chúng con cũng đồng nguyện cho Cửu Huyền Thất Tổ, ông bà cha mẹ, những người thân đã quá vãng được siêu sanh tịnh độ. Nguyện cho hàng đệ tử chúng con bệnh tật tiêu trừ, phiền não đoạn diệt, tinh tấn tu học, tin sâu vào nhân quả. Nguyện cho thế giới hòa bình, chúng sanh an lạc.

Xin chư Phật từ bi chứng minh.

Mời các bạn đặt tay phải vào lòng bàn tay trái, ngồi tĩnh tọa theo tư thế phù hợp. Chúng ta cùng nhớ về lời Đức Phật dạy: “Lấy Trí Tuệ làm sự nghiệp giải thoát, lấy Từ Bi nuôi dưỡng và lan tỏa tình yêu thương”. Trong Chánh niệm hơi thở của Mật Thiền, hít vào bằng mũi phình bụng, thở ra bằng miệng, tổng trì các mật ngôn một cách chậm rãi. Đồng thời quán chiếu tâm Từ Bi qua mật ngôn Mu A Mu Sa, tâm Trí Tuệ qua mật ngôn NamMô TaMô TaMô ĐaRaHoang, tâm Tỉnh Giác qua mật ngôn Ma Sa Ốp Uê, tâm tánh Thiện Lành qua mật ngôn Sa Bi Mô U. Tổng trì bốn mật ngôn này quán chiếu Từ Bi, Trí Tuệ, Tỉnh Giác, Thiện Lành giúp cho chúng ta thanh tịnh được thân tâm, thanh lọc được nghiệp thức đen tối, tiếp hiện được năng lượng tha lực từ Chư Phật, Chư Bồ Tát vào thân tâm và lan tỏa tới mọi người.

Chúng ta hãy bắt đầu.

Hít vào bằng mũi đưa xuống dưới bụng phình ra, thở rất từ từ hóp bụng vào, quán chiếu thân tâm, tổng trì mật ngôn, tiếp hiện năng lượng, lan tỏa tới cho mọi người mọi loài:

Mu A Mu Sa

NamMô TaMô TaMô ĐaRaHoang

Ma Sa Ốp Uê

Sa Bi Mô U

(7 biến)

Mô Phật! Các bạn đồng tu! Chính vì mỗi người chúng ta có cái tự lực tự cường dành thời gian ưu tiên cho cuộc sống tâm linh của chính mình mà đã ngồi lại với nhau mỗi ngày trên YouTube Facebook hoặc Zoom, sách tấn nhau cùng trở về với cội nguồn của chân tâm qua Chánh niệm hơi thở, quán chiếu tâm Từ Bi, Trí Tuệ, Tỉnh Giác, Thiện Lành quán. Sự quán chiếu trong Chánh niệm vào mỗi một ngày khi gần nhau trên mạng như thế hoặc gặp nhau trực tiếp, chúng ta đều tiếp nhận và tiếp hiện được nguồn năng lượng tha lực của chư Phật. Tự lực cầu đạo, tự lực tu tập dấn thân sẽ đón nhận được tha lực. Tự lực và tha lực hòa quyện thành nguồn năng lượng vô biên vi diệu, tự chữa lành những đau thương khổ ải, chuyển hóa nghiệp của chúng ta, và là món quà vô giá để ta hồi hướng những tặng phẩm tâm linh đối với những người yêu thương. Hôm nay, ngày hôm qua và mãi mãi, mỗi khi ngồi xuống tu tập với nhau dù chỉ nhìn thấy hình ảnh trên Zoom, Facebook hoặc YouTube hay gián tiếp có trong sự trực tiếp của vận hành hơi thở Chánh niệm hành trì các mật ngôn, chúng ta có một sự gắn kết mật thiết với chư Phật, Bồ tát với nhau, như từng giọt nước ta tìm về với cội nguồn chảy mãi để trở thành dòng đại hải vượt trùng dương về biển khơi. Nếu một mỗi một con người chúng ta tự lực trong cô đơn như từng giọt nước rung rinh trên lá cây, như từng hạt sương bám dính vào cỏ, cơn nắng của bình minh hắt lên nó liền biến mất bốc hơi. Dù là hạt sương mai hay giọt nước vô tình rớt xuống cõi trần như kiếp nhân sinh nhỏ bé của chúng ta, nếu được hướng dẫn, nếu có cái tự lực nhìn rõ cái cội nguồn, biết thả mình xuống để lăn về cùng với cái tâm hòa hợp cùng với nhau, từng giọt sương, từng giọt nước thành dòng suối, dòng sông mà chảy về biển khơi. Còn nếu ích kỷ cô quắt trên lá, trên cỏ, chỉ có một thời biến mất chẳng còn đâu. Đức Phật dạy: “Này các con! hãy trở về với nhau trong tâm thánh Thiện Lành, mang tình Yêu Thương để tận hưởng ánh sáng của Trí Tuệ dẫn đường và trong sự Tỉnh Giác mà xuôi nguồn về bến tâm”. Chúng ta cùng tu với nhau ở trong tâm tưởng và sự phát nguyện như vậy, nhất định từng ngày tháng qua đi, từng giây phút trong cuộc đời này Bảo Thành, các bạn hữu duyên đồng tu với nhau đều tiếp hiện gắn bó với cái tự lực nguồn năng lượng vốn có nơi ta và tha lực nguồn năng lượng vô biên chư Phật.

Các bạn! Cuộc sống này đầy rẫy những khổ ải, những đau thương, những bấp bênh, chông chênh vô cùng, chẳng vững chắc. Bởi đời là Vô Thường, tâm tánh của con người cũng Vô Thường, lúc vui lúc buồn, lúc tỉnh lúc mê, lúc tốt lúc xấu, lúc khùng điên, lúc đàng hoàng. Nhìn rõ thì ta như thế và người cũng chẳng khác ta. Ta – người chẳng khác bởi là phàm phu có phàm tánh rất nặng về nghiệp quả ngàn kiếp và luôn tạo nghiệp chướng bất thiện hiện thời, nhìn không rõ, làm sai thường xuyên nhưng vẫn cãi. Để rồi trong thoáng vô tình của ngàn năm hay trăm năm, kiếp sống này ta đầy đoạ nhau, ta hành hạ nhau, ta bạo hành nhau. Một trong những cách bạo hành thường xảy ra trong cuộc sống đó là bạo hành tinh thần. Bạo hành thể xác rất dễ nhận ra bởi người bị bạo hành có những cái vết bầm, thương tích đau đớn. Người bị hành, bị bạo hành nhận ra và người xung quanh khéo léo cũng nhận ra. Nhưng cái bạo hành tinh thần là một trong những cái bạo hành ẩn kín, khó nhận ra. Người bị bạo hành khó nhận và rồi thương tích của sự bạo hành tinh thần đau đớn hơn ngàn lần bạo hành thân xác. Bởi cái kết của sự bị bạo hành tinh thần làm tổn hại đến sức khỏe, làm khủng hoảng đến tinh thần, làm mất phương hướng không định vị được hướng đi và gây nhiễu loạn sự suy nghĩ, sập nguồn toàn diện năng lượng sống, đi đến trầm cảm, gây đổ vỡ tình nghĩa từ trong gia đình như vợ chồng, cha mẹ con cái, bạn bè đồng nghiệp. Và cái tồi tệ hơn đã từng xảy ra là người bị bạo hành tinh thần trầm cảm, không có lối thoát, đi tìm sự giải thoát qua cái sự bách hại sự sống của bản thân. Những hành động đưa đến sự bạo hành tinh thần là một tội ác cần phải phê phán, cần phải triệt để lên án. Ở châu Âu, châu Mỹ, khi bị bạo hành tinh thần, nếu có đầy đủ chứng cứ, người bạo hành tinh thần của người khác sẽ bị tù, bị bắt, bị giam. Nhưng ở các nước Á Đông và Việt Nam, luật chưa rõ, thật nhiều người trong cuộc sống vẫn bị bạo hành tinh thần.

Bạo hành tinh thần là gì, và làm sao nhận diện ra được? Bạo hành tinh thần là dùng những lời nói chì chiết, đâm thọc, xỉa xói, mắng chửi, đầy đọa, thô ác, gièm pha, cấu xé hoặc là im lặng trong căm phẫn hoặc có những hành động đe dọa tinh thần. Người xâm hại hay bạo hành tinh thần họ có sự suy nghĩ rất tinh vi, không phải họ không biết, có trường hợp hoàn toàn không biết, nhưng nếu đã cố tình xâm hại tinh thần bạo hành tinh thần họ tinh vi lắm. Họ dùng đủ mọi cách để làm cho người bị bạo hành tinh thần kia đau khổ, sợ hãi, bệnh tật, lo âu, tinh thần không có trụ vững, dễ đổ, dễ vỡ, gây đến sự trầm cảm run rẩy, mất phương hướng trong cuộc đời.

Các bạn! Bạo nó hành tinh thần rất nguy hại. Nó thường xảy ra ở các nước Á Đông là bởi vì sao? Là bởi vì cái tư tưởng phong kiến “trọng nam khinh nữ” trọng quyền lực hơn những người bình thường, trọng uy quyền, trọng tiền bạc trọng cái sang cái chảnh, để rồi những người yếu thế thường bị bạo hành tinh thần. Xảy ra thường là những người ở trong gia đình như vợ, như con, như người làm trong hãng xưởng, trong văn phòng, hoặc các bạn nào mỏng manh yếu đuối. Đó là cái chế độ phong kiến mà ngày nay chắc có lẽ cũng chuyển hóa từ từ, nhưng vẫn còn thật nhiều. Và nó cũng do cái nền giáo dục mắng chửi mạnh tay, ảnh hưởng bởi cái quyền làm chồng có quyền mắng chửi vợ, làm cha mẹ sinh ra con cái cho cái sự sống đó thì phải có quyền. Những cách giáo dục như thế cạn lời không còn cách nói, bởi thường làm đau khổ những người ở dưới. Và cái thứ ba là nhân cách của mỗi người. Có những con người có nhân cách cuồng nộ thật dễ, cuồng nộ dễ quá, yếu đuối nhưng cuồng nộ, thiếu kiến thức nhưng thích làm chủ người khác và không được nuôi dưỡng cái tình yêu thương nên thường đổ lỗi mắng nhiếc, chì chiết, thị phi, đâm thọc, làm cho người khác nghe gián tiếp hoặc trực tiếp đau lòng, đó là cách bạo hành tinh thần. Nghĩ sơ qua có lẽ chúng ta đã từng bạo hành nhiều người. Bởi ta cũng từng nói những cái lời đổ lỗi cho người dù họ không có lỗi, hoặc đâm thọc hoặc thô ác, hoặc thêm bớt, hoặc xỉa xói, hoặc chì chiết, hoặc mắng rủa nguyền rủa, thêm bớt làm cho đối tượng gần gũi ta có thể là vợ, là con cái, và ngay cả ông bà mình nữa những người lớn tuổi thường bị xâm hại tinh thần. Ta thấy điều đó xảy ra ở mọi nơi, hoặc bạn bè đồng môn, đồng nghiệp, đồng trú, đồng cư, chỗ nào cũng có thể xảy ra. Đây là tội ác mà nhà Phật gọi là một ác nghiệp tạo ra do cái miệng gọi là “khẩu nghiệp”, nguy hại vô cùng. Bạn có khi nào bạo hành tinh thần của ai không? Chắc chắn là có. Có người chủ đích, nhưng trong chúng ta nhiều lần vô tình không hiểu ra cái cách sống như vậy, dùng những cái lời chì chiết đổ lỗi cho nhau, xỉa xói nhau, đâm thọc nhau, thêm bớt nhau, rồi vu oan giáng họa, rồi chửi bới đầy đọa bằng những ngôn ngữ, đó là xâm hại và bạo hành tinh thần mà ta không nhận ra. Có đó! Ta đã làm những chuyện vô số nhưng vô tình không nhận ra. Nhưng hôm nay phải nhận thấy.

Trong ba cái nghiệp ta thường tạo từ ý nghiệp, khẩu nghiệp, và thân nghiệp, bạo hành tinh thần thường là cái đại nghiệp của Khẩu, của cách sử dụng ngôn ngữ không đúng, có chủ đích hoặc vô tình gây khổ tạo khổ cho tất cả mọi người xung quanh. Người Phật tử tại gia phải quán chiếu thật nhiều cái khẩu nghiệp của mình, bởi sự bạo hành tinh thần làm cho vợ phải ly dị chồng, ly tán gia đình, làm cho con cái không dám về nhà từ bỏ cha mẹ ông bà, hoặc làm cho ông bà lớn tuổi bị đầy đọa đau khổ hoặc cha mẹ tủi thân. Bạo hành tinh thần dưới mọi dạng, ai cũng bị. Con cái đôi khi bạo hành tinh thần cha mẹ, có đó! Ở Việt Nam thấy đầy. Ông bà lớn tuổi bạo hành bởi con cháu. Con cháu bạo hành ngược xuôi. Rồi chồng bạo hành vợ và có cả vợ bạo hành chồng bằng tinh thần. Chiến tranh tâm lý, chuyện không ưa im lặng cả tháng, khủng bố ở trong thầm lặng mà cái đối tượng kia có thể là cha mẹ ông bà, là vợ chồng hoặc là con cái người thân đau khổ khôn xiết bởi cái sự im lặng băng giá của chính mình. Bạo hành tinh thần là đại nghiệp, là ác nghiệp của khẩu. Người tu nhận xét trong quán chiếu, thấu rõ để ngừng ngay. Nếu bạn nhận được cái tín hiệu bạn lo âu, bạn sợ hãi, bạn trầm cảm, toàn thân run rẩy sợ tiếp xúc với mọi người, lẩn trốn, mất niềm tin, có những tư tưởng thoáng nghĩ ở trong đầu, hay những giấc mộng gọi là ác mộng gây hại cho sức khỏe bản thân, đó là một trong những dấu chỉ của sự bạn đang bị bạo hành.

Ở bên Mỹ này các em nhỏ khi đi học thường bị những người lớn, hoặc những cái nhóm bạn đông thường bạo hành tinh thần bằng chì chiết, xỉa xói những lời này lời kia. Và một số em trốn tránh không kịp, không có đủ sức mạnh để đương đầu giấu diếm và cuối cùng đã tự vẫn. Ở nước Mỹ lên án chuyện đó và luôn luôn được giáo dục, cảnh báo cha mẹ phụ huynh mọi người phải để ý con cái của mình. Nếu có chuyện ấy và có chứng minh cụ thể, người bạo hành tinh thần dù là trẻ thơ đi nữa, dù là nhóm bạn trẻ đi nữa cũng sẽ bị răn dạy bởi luật pháp. Lớn thì bị tù đày, nhỏ cần phải giáo dục lại và bị khiển trách. Á Đông chúng ta coi thường sự xâm hại tinh thần, vẫn còn nghe sự mắng nhiếc chửi bới, chì chiết, đổ lỗi cho nhau, thị phi đâm thọc gây khổ đau cho những người thân trong gia đình. Đôi khi có những người vợ lầm lũi nuôi con, người chồng chẳng hiểu, bạo hành tinh thần làm cho người vợ hoang mang, trầm cảm, mất phương hướng như kẻ khùng người điên không biết phải làm gì.

Các bạn! Để chúng ta có thể phát triển được cái lòng từ tâm theo tinh thần của Mật Thiền, tu tập đúng lời của chư Phật, nhận thức thật rõ cái ác nghiệp từ khẩu để kiềm tỏa chuyển hóa lời nói sao cho phù hợp, phải dùng ái ngữ, phải đồng hành, đồng sự, thiện lành với nhau. Chỉ có người có tình thương mới ứng dụng được những cái thể loại ngôn ngữ như vậy để sách tấn, để khuyến tấn, để dẫn dắt, để đùm bọc, để che chở và dẫn đưa nhau tiến tới cái cung bậc hạnh phúc, vượt qua những trở ngại, trắc trở đau đớn trong cuộc đời.

“Làm sao các bạn có thể vượt qua sự bạo hành của tinh thần?”. Nếu bạn nhận ra rằng bạn đang bị bạo hành tinh thần, điều đầu tiên bạn phải dõng mãnh lên, dám đối diện với người đang bạo hành tinh thần bạn. Nói thẳng với họ trong sự thật nghiêm rằng: Anh, cô ,chú, bác, cha, mẹ, bạn, xin hãy ngưng cái cách sống và đối xử với tôi bằng những thể loại ngôn ngữ như thế. Trong một cái khung cảnh thật rõ ràng, với cái sức mạnh nói thẳng với người bạo hành mình rằng: “Hãy ngưng ngay”. Có thể người kia bạo hành mình họ biết họ có chủ đích, khi nghe tới cái sự phản kháng thật rõ nơi mình rằng: “Hãy ngưng, đừng làm như vậy nữa!”, họ phải suy nghĩ và trấn tĩnh lại tinh thần. Có thể là họ vô tình không biết rằng cái cách đối xử như vậy của họ đối với mình là bạo hành tinh thần làm cho mình khổ, nhưng vì mình nhắc nhở họ với cái sự kiên quyết mạnh mẽ như thế họ ý thức ra và ngừng. Cách thứ hai: Sau khi đã nói nếu không lay chuyển được ta cần phải giãn cách, ngừng sự quan hệ với người đó. Và cái thứ ba mạnh mẽ hơn là chia tay với họ, tuyệt giao với họ, bởi ta giao tiếp với một người luôn luôn bạo hành tinh thần chúng ta, đời sống của chúng ta sẽ không ổn đâu. Cái thứ tư là ta phải tìm những nhà chuyên môn tâm lý, những bạn thiện tri thức có thể là cha mẹ bạn bè hiểu được chia sẻ để nâng đỡ ta mạnh mẽ hơn mà ứng dụng phương pháp thứ nhất trực diện người kia nói cho họ biết. Và cách thứ năm là chúng ta phải tự nâng đỡ bản thân của mình, rèn luyện và tu tập tinh thần cho dõng mãnh. Cách thứ sáu là tìm cái phương pháp trị liệu bằng tâm linh hoặc tâm lý.

Đức Phật đã dạy: Để chống bạo hành tinh thần do ta tạo ra cho người khác, quán chiếu cái khẩu nghiệp của chính mình để ngăn ngừa mình bạo hành tinh thần người khác. Và để ngăn ngừa sự bạo hành tinh thần của người khác đối với mình, ta cần phải phát triển cái Trí Tuệ nhìn thấu được Vô Thường, và phát triển được khả năng khởi lên tâm Từ Bi rộng lớn để tha thứ bao dung cho chính mình và cho người. Hai cái năng lượng của Trí Tuệ và Từ Bi có thể quét sạch mọi sự bạo hành của người khác đối với chúng ta. Điều này đã được ứng nghiệm bởi chính Đức Phật đã từng bị những người khác bạo hành tinh thần. Người ta vu oan giáng họa, người ta xỉa xói đâm thọc, người ta chửi thẳng trước mặt Phật khi Ngài đang ngồi với đại chúng hàng đệ tử đông. Nhưng Ngài là bậc trí tuệ nhìn thấu được cái sự bạo hành tinh thần của người ta vì họ vô minh. Và Ngài là bậc đại tâm từ bi yêu thương nên cái tình thương của Ngài lan tỏa, mang cái tuệ giác chiếu soi vào tâm can của người đang bạo hành người. Từ đó mà người đang bạo hành Phật tỉnh ngộ, rời gót, hối hận, sám hối và từ bỏ. Quán chiếu Trí Tuệ qua các pháp Vô Thường, quán chiếu tâm Từ Bi gắn kết với chư Phật, bạn là người bị bạo hành, năng lượng tích tụ của tha lực Từ Bi Trí Tuệ và sự tự lực cầu đạo giác ngộ vận hành song song với nhau đủ lớn để chuyển hóa những con người nào đó có thể là chồng là vợ, là cha, là mẹ, là ông bà, là con cái, có thể là sếp lớn, hoặc những bạn bè trong công xưởng trong văn phòng, hoặc những người thân chơi với nhau. Năng lượng của Từ Bi và Trí Tuệ vi diệu vô cùng đủ lớn để cảm hóa những ai biết hoặc không biết, vô tình hoặc cố tình đang xâm hại tinh thần bằng ngôn ngữ, hành động để tạo khổ cho nhau.

Các bạn! Người tu Mật Thiền của chúng ta là tích lũy những năng lượng vi diệu của Từ Bi, của Trí Tuệ để có một đời sống Tỉnh Thức nhận diện được sự bạo hành tinh thần của người khác đang đối xử với mình. Để có một cái Trí Tuệ nhìn rõ rằng, những gì ta đang làm là đang bạo hành người khác để đối với mình ngừng hẳn, để đối với người ta hồi hướng và mang cái lực của Trí Tuệ, Tỉnh Giác, Từ Bi kia như một cái pháp thiện lành để ứng hoa trong giao tế của cuộc sống và chuyển hóa tâm tính của người kia một cách dần dần để họ ngừng cái sự bạo hành tinh thần của chúng ta. Các bạn hãy nhớ, bạo hành tinh thần là một tội ác cần phải lên án gay gắt. Ở nước ngoài bị thì bị bắt bỏ tù, ở nước mình chưa có. Ngày nay siêu vi hơn người ta không bạo hành bằng những cái lời nói như xưa nữa. Có đấy! Nhưng có thêm một phương tiện bạo hành tinh thần nhau bằng cách lên trên Facebook, Twister, bằng cách lên trang mạng Zalo bằng cách lên đủ mọi thứ những thông tin đại chúng chửi bới nhau, xuyên tạc nhau, hành hạ nhau, hù dọa nhau, đổ lỗi cho nhau. Và đây, biết bao nhiêu con người đã đau khổ vì những người khác đã dùng những thông tin này để hành hạ, để hù dọa, để đâm thọc, để xỉa xói, để dèm pha, để mắng chửi. Lên trang mạng đại chúng ngày nay, ta thấy họ chửi nhau như cơm bữa, họ vu oan giáng họa như cơm bữa. Đây là một cách bạo hành tinh thần nguy hiểm nhất. Những cái thông tin độc hại đưa lên, những cái video clip đưa lên để hù dọa, để trấn lột, để đày đọa nhau, có hết! Các bạn thân mến! Người tu Mật Thiền chẳng bao giờ ứng dụng những phương tiện đó để hại người hại mình bằng khẩu nghiệp, bằng ngôn ngữ, bằng bút chiến, bằng thư chiến, bằng hình ảnh chiến. Ta phải luôn luôn sống một đời sống Tỉnh Giác Ma Sa Ốp Uê. Ta phải luôn luôn sống một đời sống yêu thương Mu A Mu Sa, Từ Bi vô lượng. Ta phải luôn luôn có Trí Tuệ NamMô TaMô TaMô ĐaRaHoang. Và từng tạo tác, từng lời nói suy nghĩ của ta phải là Sa Bi Mô U, các pháp Thiện Lành. Như vậy mới tăng trưởng được phước báu và công đức, chuyển hóa cái nghiệp thân từ bao đời ta đã tạo, và tưới tẩm năng lượng vi diệu của Phật vào đời sống của mình để được hạnh phúc và bình an.

Các bạn! Chúng ta hãy trở về hơi thở của Chánh niệm.

Thưa Phật! Chúng con vì vô tình hay cố tình trong u mê mà chẳng nhận biết đã bạo hành tinh thần của nhiều người. Nay hiểu thấu, nguyện xin chư Phật gia trì để chúng con quán chiếu và thẩm thấu được cái đại ác nghiệp từ khẩu mà biết ứng dụng các pháp thiện lành ngăn ngừa sự bạo hành đối với nhau trong gia đình, trong xã hội, trong các mối tương tác.

Hít vào bằng mũi đưa xuống dưới bụng phình ra, thở từ từ hóp bụng vào, quán chiếu thân tâm, tổng trì mật ngôn, tiếp hiện năng lượng, lan tỏa yêu thương, từ bỏ sự bạo hành tinh thần đối với nhau:

Mu A Mu Sa

NamMô TaMô TaMô ĐaRaHoang

Ma Sa Ốp Uê

Sa Bi Mô U

(7 biến)